1. Majina na Asili
Yohana Marko alikuwa Myahudi mwenye majina mawili:
- Yohana ni jina la Kiebrania likimaanisha “Mungu ni mwenye neema”
- Marko ni jina la Kiyunani/Kirumi likiwa la kimataifa zaidi, hasa kwa mataifa.
Alikulia Yerusalemu, na familia yake ilikuwa sehemu ya jamii ya kwanza ya Kikristo. Hakuwa miongoni mwa Mitume 12, lakini alikua mfuasi wa karibu wa mitume, hasa Petro.
2. Familia Yake
Mama yake aliitwa Maria, mwanamke mcha Mungu aliyejulikana kwa kuwa mwenyeji wa Wakristo wa kwanza.
Matendo 12:12 (SUV):
"Na alipopata akili, alikwenda nyumbani kwa Maria mama yake Yohana aliyeitwa pia Marko; hapo kulikuwa na watu wengi wamekusanyika, wakisali."
Nyumba ya Maria ilikuwa ni kituo muhimu cha ibada na mikutano ya Wakristo wa kwanza. Baadhi ya wanazuoni wa historia ya kanisa wanaamini kuwa huenda hata karamu ya mwisho ya Yesu na wanafunzi wake ilifanyika hapo, lakini hili halijaelezwa moja kwa moja kwenye maandiko.
Aidha, Marko alikuwa mpwa wa Barnaba, kama inavyotajwa katika barua ya Paulo:
Wakolosai 4:10 (SUV):
"Aristarko, mfungwa mwenzangu, awasalimu, na Marko, binamu yake Barnaba..."
Hili linathibitisha kuwa alitoka katika familia yenye ushawishi mkubwa katika kanisa la kwanza.
3. Makuzi Yake na Ushiriki Katika Huduma
Inaaminika kwamba Marko alikuwa kijana mdogo wakati Yesu alipokuwa akifanya huduma yake duniani. Katika Injili ya Marko, kuna hadithi ya kijana aliyekimbia uchi alipokamatwa Yesu:
Marko 14:51-52 (SUV):
"Kijana mmoja akamfuata, amejitanda shuka juu ya mwili wake uchi; wakamkamata; lakini akaliacha lile shuka, akakimbia uchi."
Wachambuzi wengi wa Biblia wanaamini kwamba huyu kijana alikuwa Marko mwenyewe, na aliandika sehemu hii kama kumbukumbu ya uzoefu wake binafsi.
Baada ya Yesu kupaa mbinguni, Marko alijiunga na Barnaba na Paulo katika safari ya kimisionari:
Matendo 13:5 (SUV):
"Walipokuwa Salami wakaeneza neno la Mungu katika masinagogi ya Wayahudi; nao walikuwa na Yohana kuwa msaidizi wao."
Hata hivyo, aliondoka katikati ya safari, jambo lililomfanya Paulo asikubali aende naye safari ya pili:
Matendo 15:37-38 (SUV):
"Na Barnaba alitaka wamchukue pamoja nao Yohana aitwaye Marko. Lakini Paulo aliona si vema kuchukua pamoja naye yeye aliyewaacha huko Pamfilia..."
Hata hivyo, baadaye Paulo alimsamehe na kumtambua kama mwenye faida katika huduma:
2 Timotheo 4:11 (SUV):
"Marko akichukue na kuja pamoja nawe, maana anifaa kwa utumishi."
4. Mahusiano na Mtume Petro
Marko alikuwa mfuasi na mwanafunzi wa karibu wa Mtume Petro. Petro alimchukulia kama mwana wa kiroho:
1 Petro 5:13 (SUV):
"Makanisa yaliyo katika Babeli, yaliyochaguliwa pamoja nanyi, yawasalimu; na Marko mwanangu pia."
Kutokana na ukaribu huu, Injili ya Marko inaaminika kuwa imesimuliwa kwa msingi wa ushuhuda wa Petro — hasa tukizingatia kuwa Petro alikuwa shahidi mkuu wa maisha ya Yesu.
5. Mtazamo wa Marko Katika Kuandika Injili
Marko aliandika Injili yake kwa mtazamo wa:
a) Kuwalenga watu wa mataifa (Wagiriki na Warumi)
- Hakutumia sana maandiko ya Agano la Kale kama Mathayo.
- Alielezea matukio kwa haraka, akitumia maneno kama “mara” au “papo hapo” mara kwa mara.
- Alifafanua maneno ya Kiebrania kwa wasomaji wa Kiyunani (kwa mfano, Marko 5:41).
b) Kumuonesha Yesu kama Mtumishi mwenye nguvu
- Yesu anawika kwa matendo yake — akifukuza pepo, kuponya wagonjwa, na kutawala dhambi na mauti.
- Yeye si tu Mwalimu, bali ni Mtendaji — mtazamo ambao unavutia zaidi watu wa Kirumi waliopenda nguvu na vitendo.
c) Kuwaimarisha Wakristo waliokuwa wanapitia mateso
- Wakati Injili ya Marko inaaminika kuandikwa (miaka ya 60–70 B.K.), kulikuwa na mateso makali ya Wakristo, hasa chini ya Mfalme Nero.
- Marko alimwonyesha Yesu kama anayeteseka lakini anayeshinda — mfano na tumaini kwa Wakristo waliokuwa kwenye shida.
Hitimisho
Yohana Marko alikuwa kijana aliyelelewa katika familia yenye msingi wa kiroho. Ingawa alianza kwa udhaifu, alikua kuwa mtumishi muhimu, mfuasi wa Petro, na mwandishi wa Injili ya kwanza. Injili yake ni ushuhuda wa matendo ya Yesu, Mtumishi wa Mungu aliye na nguvu, aliyekuja kuokoa na kuwahudumia watu wote — Wayahudi na wasio Wayahudi.
Nikusaidie kuandaa mafundisho au somo la mafupi kwa ajili ya kanisa kuhusu Yohana Marko?
Hakuna maoni:
Chapisha Maoni